HO. 49. ttie n , 1Z. Höre 1917. w jß tn II. I Del nji herë nëjavë. E boton: Shoqënija „ D i j a u D r o j t o r i j a 3 W IE N , X V I I I ./,, P e t e r J o r d a n s t r a ß e 8 6 . E damja e luftës botnore. Po 'mbushen t r i vjet qi nxü f ill köjo lu ftö c madhe, e si po duket, m b a rim i i saj s ka me kjenë tepër larg. Janö skumö vjet qi Ententa e p re g a titi këtë lu ftë e tash sa m ot r rite nö pritö per me i ra befas F u q ive t qandrore, kaq sa të g jith ë të përbetuemvet ju uskin da rro lle t me kolië. G jakbäsat e Sërbisë me vrasje të mnershme të Sarajevës kjenë m fi të parët qi e filluenë luftën. R u sija i k is li m obilizue disa muej përpara tru p e t e Azisë e me tin zi të madhe i qasi n ’Europë për me i këcye në shpinë M onarkisë austro-ungare; g jith a sh tü ish gadi edhe Franca për me e mësye Germaninë si n ji bish’e egër e A n g lija i kishte gatue me kohë planet e veta për me m arrë pjesë në lu ftë kundra konkurentevc të vet të rrezikshëm, me shpresë qi me i shqymë. Edhe I ta lija h in i tin zish t në valle t ’ Ententës, e sado qi ishte e lid h u n në besë me F u q itë e mjesme, i trad h to j me atë poshtërsi si e ka adet kom bi italja n . K ö sh tü j ’n kjenë da rro lle t edhe Japanit, M a lit të Z i, B e lg jik u t e Rumanisë. M e g jith ë kët F uq itë qandrore duelnë fituese në të tanë b a lle t e luftës e gadi mbas t r i vjetsli po thonë vet p rlsa t e m in istra t e Ententës, se F u q i t ë e m j e s in e n u k s h t r o li e n m c a r m ë . P o r E ntenta s desht me e diftue vethen të thyeme e prandej i vfi shpresët e veta në lu ftö t ’ urisë tuj ja u pre F uq ive t tö mjesme udhën e detit. Edhe k y plan v o jti bosli e tasli, mbassi Fuqitë qandrore po dishrojn me e shkurtue lu ftë n n ’interesë të n jerzim it, përdornë bash atë armë, të cilën Fntenta e sidomos A n g lija po e ka në dorë qe gadi t r i vjet. M e të parën ditë të fr o r it e çpallnë Ger- m anija e A u s tri-U n g a rija luftë n e urisë kundra Anglisë, Francës e Italisë. Ndëndetsat e Fuqivet qandrore e kanë pre udhën e d e tit tu j mos me i lauë shtetet anmike as me ble ushqim as m all prej vëndesh të hueja e ditë për ditë po vipë la jin e t, se u m b y t m a ll me m ija e m ija tone- latash në vapore t ’anmiqvet e prej France, Ita lrje e A n g lijc po m crret vesht, se mungesa e gjaLlnim it po bähet mä e vështirë. S janë edhe gjashtë javë qi nxü iill köjo lu ftë e rreptë e ndëndetsavet e vepra e tjn e po shifet g jith ka h . F uqitë e mjesme kanë durue shumë para se me e përdorë kët m je t të rreptë të luftös, sepse edhe p o p u lli c iv il do të hjekë keq me tjerë, por tu j pasë para s)rsh veprim in e fr y tin e ndëndetsavet raundemi me thanë se k y m jet i fuqishëm ka me e lodhë fo rt anmikun. E ntenta tu j mos me pasö m ja ft shtetet e vogla, qi i muer në qafë, po kërkon tasli në g jitlië botën besëlidhun të ri e në këto d it e b äni presidentin e Am erikës për vedi tu j slika- këtue kösodore trazim e tö mëdha n’Am erikë, kü pop ulli u da në dy p a rti. D ih e t m irë se n ji pjesë e madhe e A m e rikajvet ka sim pati për F u q itö q a ndrore; në tjetrën anë cdlie në kjoftë se A m e rika ka mc marrë pjesë nö luftö botnore fitim in e mbramë kanö me e pasë in• dorë vetöm F uqitö e mjesme. N ’e m bram do t ’a ahofin vetë shtetet e Ententës, se e damja e luftös botnore ju q iti poshtë planet e llliq ta të tyne, q i deshtuë me e pushtuc botën mbarö pörkündra të cilavet e drejta e lir ija kjenë gjithm onë q e llim i i Fu- qivet qandrore. Audjencë ipeshkvish shqypëtar te Perëndori. M a d h n ija e T i Perëndori e M b re ti K a r 1 i p r iti n ’audjencë me 5 marc në Bade n F m- z o t L u j g j B u m ç in , ipeshkvin e L e sh it e E m z o t G j e r g j K o 1 e c i n, ipcshkvin eZadrimës. Sikündör po rröfen „ K o r r o s p 0 n d e n c a s liq y p ë ta rë , i duelnë para P erondorit këta zotni të përndritshëm me j ’ a paraqitë falenderjcn c nderim in e p o p u llit të djogescvet të t^nc. Em z o t B u m ç i në të folun nderim i, qi i bäni Madhnisë së T i, tha se Perëndori i vdekun Frano Zefi I. kje gjithm onë nji Biblioteka Publike "Qemal Baholli" ElbasanV ëllazëni j a. ]Vo. 40 Q bamirës i madh i Skqypënisë e ndër shumë rasa j'a tregoj kët bamirësi atnore p o p u llit sbqypëtar e sot p o p ulli arbnuer äskt fo rt i lumë tu j pa se edbe Perëndori K a r l po e tregon atë m irësi për të si U n g ji i madh i dekun. Të parëu sbëmbëll së mirësisë perëndore e panë Skqypëtarët në fillim të lcësaj vjetës k u r Naltësija e T i A rq id u ka M aks v o jti në Shqypëni n ’ëmën të Madhnisë së T i, t ’ a rdhunit e të c ilit sbkakëtoj në g jitlië Sbqypëninë n ji gëzim të pasboq e pop ulli sbqypëtar e përshnedi e nderoj me brohorl të madlie përfaqesonjesin e lartë të m projtesit të madhmiëskëm e të fuqiskëm. Perendori mbet skumë i kënaqun për fjalë të përzëmërta të dy zotnive të përndritshëm e i si gur oj se k a m e e m p r o j t g j i t k ë h e r ë p o p u 11 i n skqy pë tar. M a d k n ija e T i, tkanë ipeshkvit, ka në vektje të vet mirësinë e simplërtësiuë, qi di me j'a fitue zëmrën g jitk k u jt, qi t 'i dalë përpara. Me 3 marc kjenë p ritë Em zo t B u m ç i e Ëmzo t K o l e c i prej G r a f C z er n in it. Nji nderim i madh për Shqypëtar. M ad kn ija e T i Perëndori e M b re ti K a r l i nderoj Emzot L u j g j Bum çin , ipeskkvin e Leskit, e Emzot Gje rgj Kole cin , ipeslikvin e Zadrimës, me K r y q të kom endatorit (K o m tk u r- Kreuz) të rëndit të Frano Z e fit baskkë me h y ll. Lajme vehtjetore. Me 1 të k. m. m brritnë në Vjenë Emzot L u j g j Bu m ç i, ipeskkvi i L e s k i t e Emzot Gjergj K o le c i, ipeskkvi i Zadrimës, e kanë ra në H otel Klomser. Leutnant M u r a d B e j T o p t a n i erdk prej b a llit të luftës për pak ditë në Vjenë. Su re ja B e j V l o r a ka m b rritë në Vjenë. Gjëndjo mbë lomë të iDftës. Si gjmdet sot lufta e madhe. P rite t g jitk k a k , se m uejt e prëndverës kanë me prüe lu ftim e të rrepta. Në javë të kalueme ndodki n ji ngjarje në b a l l t ë P e r ë n d i m it , për të cilën s u k u j- tuenë as H ingliztë as Franceztë. .Jauë shumë muej qi gjinden istiqam et e të d y anvet fo rt afër njëna . tjetërs në breg të lu m it A n c r e , kaq sa si Germanët si Anglo-Franceztë me veprim patrules i n jifskin fo rt m irë pustitë e anm ikut. Prandej Gennantë me n ji manovër të p a p ritu n ' i dkanë fünd këti v e p rim it tu j jau tërtkurue planet Anglo-Francezvet e u smbrapnë disa kilom etra prej bregut të lu m it Ancr e pa ditë gjä H ingliztë e Franceztë. Për kët skkak fle to re t. e P a ris it po tregojn n ji k id k e rim të madk ktindra generalit kin g liz D o u g l a s H a i g , i cili e ka komandën e ati b a llit. H e r v ë , n ji p o litika n i përmëndun i Francës tkotë, se këjo manovër e Germanvet i ka kabitë k re jt H ingliztë. Gjëndja äskt bä e randë për H in g liz, sepse ndoskta ka me ju dasktë me e fillu e ofensivën pa i njoftë m irë pustitë e Germanvet. Generali francez L a c r o i x skkruen në „ T e m p s “ , se nuk kuptoket dot manovra e Germanvet. Prej balleve tjera të luftës s ka gjä me randësi. L u f t a e nd ëndetsave tpo vazkdon me rreptësi të madke tu j m bytë për ditë, sa e sa avullore, kaq sa task në shtetë t'Ententës po ndiket fo rt mungesa e vaporevet, e d re jto ri i A rse n a lit francez në C h e r b o u r g i rrëfen n ji fletores së P a ris it, se qysk në fillim të luftës së rreptë të ndëndetsavet vetëm ka të r ani me m unicjon erdhnë prej A m e rike në Francë e se për task s p rite n mä ani tjera për Francë. Si në Francë asktü edhe n ’I t a li po mungon buka e m in is tri i përparshëm i tregtisë n ’A n g li, R u n c im a n , d ifto j se task äskt tu j k i aq pak ushqim n ’A n g li, sa në muej të m a jit p o p u lli k in g liz ka me e ndie zinë e bukës. Lufta e ndëndetsavet. Për ditë po lajm oken të fündosuna të reja vaporesk. N ji ndëndetsë germ a n e -i rrënoj me top g jith ë fa b rik a t e k e k u rit t ’ A r d o u r - i t afër B a y o n n e . n ë breg të Francës. K ë jo udëndetsë baslikë me n ji tje të r fundosi për pak d it 16 avullore, q i k is b in g jitk s e jt 3 7 .00 0 tonelata. A fë r H a m m e r fe s t i fündosi n ji ndën- detsë germane 9 ani ruse, të e ilat i k is k ble R usija n ’A m erikë të Jugut. E në M jesdet fü n dosi n ji ndëndetsë skumë vapore për pak d it, ndër to edhe n ji vapor të m adk me usktarë, i c ili isbte i armatosun e i përcjellun prej anive lufte. N ji pjesë e trupevet u m b y t e me to edke sliumë k u a l e a rtilje ri. Në d it të tundçm e fundosnë ndëudetsat 13 avullore në M jesdet e ndër to is k in disa ani kinglize e ita lja n e t ’ar- matosuna. V ap o ri i shoqënisë Cunard „ L a e o n i a “ tu j ardhë prej Ne\v-Jork kje fiindosë prej n ji lidëndetse germane. P re j udhtarve skpetuenë 270 vetë e 3 diqnë prej së fto ftit. D e ri „ C o r r i e r e de lla Sera“ e vërteton, se në 20 d itë t e para të fr o r it u fundosnë 187 vapore prej ndëndetsavet të F u q iv e t të mjesme. Në M jesdet u fundosuë prap 8 ani e 7 barkë me vela, q i k is k in g jitk s e jt 4 0 .0 0 0 ton- lata e ndër këto is h in edhe d y vapore bartse e disa tjera t ’ armatosuna. L a jm e t zyrtare të B e r lin it po d ifto jn me 3 marc, se ndëndetsat germane fundosuë prap 21 vapore, 10 barkë me vela e 16 ani peskkarta- rësli, qi kapen g jitk s e jt deri në 9 1 .00 0 tonelata. N ji la jm prej Kopenhagen po rrëfen, se në muej te fr o r it u m bytn ë 8 2 0 .0 0 0 tonelata t'a n iv e t tregtare. L a jm e t zyrtare t ’A nglisë po bäjn me ditë, se me 1 m arc u m b y t në det të V e r it n ji ani lu fte e Anglisë me g jitk ë ushtarë deti, qi k is k me vetke. D y ndëndetsa germane qi këthynë task shpejt m bytnë 15 ani e 7 barkë me vela, të c ila t k is k in g jith s e jt 64.500 tonelata. N ji ndër këto ndëndetsa kjë ndjekë me a rtilje ri para bregut të ju g u t t ’Irlan d ë s prej n ji anisë t'arm atosun e prej n ji ndëndetse t'a n m ik u t. Në lu ftim te rreptë t ’a rtilje risë e g o d iti ndën- detsa germane t r i herë aninë anmike. Luftime të gjalla n’ajr. Në këto d it u banë në g jith ë b a lle t lu ftim e të g ja lla n 'a jr. M e 4 m arc kum bnë anm iqtë 18 aeroplana e Germantë vetëm 4. Të marten tje të r 15 aeroplana i bom bar- duenë debojat e m u n ic jo n it t ’Ententës në veri të Selanikut. U panë skumë zjarm a e u ndigjuenë eksplozjone të rrepta. Në këtë ditë u rrëxue në tokë n ji balonë në b a ll të P e rë n dim it. E thymja e Italjanvet në Maqedoni. M e 27 fru e r u munduenë Ita lja n ë t rishtas me e m arrë në t u r r naltësinën 1050 në breg të Çern ës. M bassi bäne mä parë n ji zjarm të randë a rtiljë rije , e mësynë këtë naltësinë, por tru p e t germane i shtynë m brapa në nj i lu ftim me granata dore. Ita lja n ë t u vunë në t'ik u n e a rtilje rija q i i ndjeku, ju b ä n i däm të madh. Lfljm e p o lltib e. Të gjegjunit e Monarkisë presidentit t ’Amerikës. M in is tri i punvet të përjashtm e, G r a f Cze rnin, j ’u gjegj notës së W i l s o n i t përm bt lu ftë n e rreptë të ndëndetsavet tu j i bä me ditë presidentit t ’Am erikës, se A n g lija kje e para, e cila në f illim të luftës i shkeli më kam bë g jitk ë të d re jta t ndërkom bjare të luftës së d e tit tu j i rrethue pa farë drejtësije bregjet e F u q iv e t qandrore. A n g lija e b e sëlidhunit e saj s deshtnë k u r r me i ndjekë të d re jta t ndërkom bjare ndër lu fta të detit. F u q itë e mjesme p ritn ë e duruenë m jaftë për d y v je t rre s k t pa j ’ a m arrë ku a jtje n Anglisë, e cila me rre th im të d e tit deskt me i shti detnat në sundim të vet. G erm anija e A u s tri- U n g a rija e qarkuenë vetëm A nglinë, per me, pasë n ji p a q . të ndërskëm e për më ju sigurue të g jitk ë kom bevet lirin ë e tregtisë e t ’u d k tim it për det e n ’ e m bra m të k jë n u n it e saktë të tyne. N ota, mbassi i përmëndë disa p ik a tjera, d ifto n , se të d y ja qeveritë para se t ’a fillo s h in lu ftë n e ndëndetsavet i treguenë botës mbarë, se ça do të v ite e këjo zädbänje u çpallë skumë d it përpara se të fillo te lu fta e rreptë e ndën- detsavet; prandej kush hinë n ’ujna të bamë jasak ka me e pasë vedin në qafë. N o ta tko të edhe, se E ntenta po i armatosë anitë tregtare, sado q i këjo masë äskt kü n d ra ligjës ndër- kom bjare. N ’ e m bram d ifto n G r a f C z e r ni n, se.të m she lu n it e F u q iv e t të P e rë n d im it ka n ji q ë llim të la rtë e k y q ë llim äs ht s k k u r t i m i i lu f t ë s e s h p e t i m i i n j e r z i m i t p re j p s im es h t ë rä n d a . Nji kryetar i ri i Generalstabit austro-ungar. M a d h n ija e T i P erëndori e M b r e ti K a r l e koq F e ld m a rs k a lin barou C o n ra d v o n H ö t z e n d o r f prej zyres së deritaskm e, qi kis k te si k ry e ta r i G eneralstabit e në vënd të t i u ëmnue G enerali i In la n te ris ë A r t u r Arz v o n St r a u s s e n b u r g . M e n ji s k k rim të përzëmërt i fa le t nderës P erendori F e ld m a rs k a lit v o n H ö t z e n d o r f për g jitk ë ato m e ritim e te pakarruem e e i difton, se k a m e e s h t ie n ë p un ä n j eti t u j i d k ä n e n j i zyre m e ra ndësi. Perendori e nderoj F e ld m a rs k a lin v o n Co n ra d me K r y q të m ad k të rë n d it të M arija-Terezjes, q i äskt mä i la r ti niskan u s k trije i M onarkisë, e në skëj të falenderjes e koq Perendori prej v e d it bash atë niskan q i e k is k vü me 17 ka llënduer mbas d is h irit të trupevet e j'a dka b a ro n C on rad it . Biblioteka Publike "Qemal Baholli" ElbasanNo. 40 Vellazenija. 3 Kryetari i ri i Generalstabit. G enerali i Infanterisë A r t u r A r z v o n S t r a u s s e n b u r g l eu në H e r m a n n s t a d t (Transilvanje) në vjetë 1857. M bassi i mbaroj mësimet e gymnasjes h in i si vu lln d e ta r në F e ld jä g e r-B a ta illo n N r. 23 e në vjetë 1878 u bä oficier. Pastaj i m baroj mësimet e la rta në shkollë të lul'tës e në vjetë 1880 h in i në sherbim të G eneralstabit e mä vonë u ëmnue si n d ih m ta r i in s p e k to rit të përgjithshëm të trupevet, q i ishte n'atë kohë S c h ë n f e ld ; në vjetë 1903 u bä k ry e ta r i d re jtim it të zyres të G eneralstabit. M e 1908 u ëmnue K o m a n da r i Brigadës 61. t'Infanterisë, e në vjetë 1912 e m uer Kom andën e D iv iz jo n it N r. 15 të trupevet t ’In fa n te ris ë ; bash n’ atë vjetë u ëmnue Feldm arshaileutnant. Perëndori e nderoj me Iv r y q të h e k u rit e me K r y q të K alorsevet të rë n d it të L eopoldit. K u e r u çpallë lu fta botnore gjindej F . M . L . v o n A r z në m in is te r të luftës si k ry e ta r sek- cjoni, prandej me m o b iliz im t usbtrisë k is lite m bi vedi n ji barrë të randë. General von A rz i la në këtë lu ftë sbpesh herë näm ve d it tu j i ndjekë Rusët prëj G alicje me urdinë e vet e tu j e t'nye sa herë anm ikun në Poloni të. ltndjes. M e tru p e t e veta e muer në tu rr B r e s t - L i t o w s k , qi ishte n ji ndër mä të mëdhatë tbrtesa të Rusisë e në kë t rasë Perëndori i Germanisë i dha mä të n a ltin nishan t ’ushtrisë , P o u r l e m e r it e . “ K u e r vjetë në verë i ra R um auija befas M onarkisë, General von A rz kishte për detyrë rae e m p ro jt vëndin e vet prej tradhtorve, e mbassi n ji pjesë e madhe e ushtrisë ishte e ne- vojshme për b a ll të Rusisë, s i m bet tje të r G eneralit v o n A r z veçse me pak redifë me e ndalë hovin e parë të Rum envet. M e m je shtri të madhe d iti me e pregatitë ofensivën për me i q itë jashtë Rum entë prej T ransilvanje. M a vonë e hodh anm ikun tu tje ku fiv e lin d ja k të Transilvanjes e me operacjone të veta, qi i bäni me strategji të madhe, e shkakëtoj fitim in e plotë af’ër K r o n s t a d t - i t , k ü ush strija rumene pat n ji të th ym e fo rt të rändö. E k u r Rusët e mësynë me fu q i të rrepta k u fin in lin d ja k të Transilvanjes, G e n e r a l v o n Arz kje aj qi kje dergue në kë t vënd të rreziksliëm tu j e ndalë hovin e ushtrisë ruse e tu j e m p ro jt kë- sodore k ra h in e slipinën e u rd iv e t të F a l k e n- h a y n i t e të Ko sch. N ji General i përmëndun si në paq ashtCi edhe në lu ftë , n ji pris ush trije i msuem me litu ë g jith ë herë po i del sot përpara ushtrisë austro-ungare. G e n e r a l v o n A r z kje gjithm onë n ji pris fa tb a rd lië e per të munden me u thänö fja lë t e M o l t k e s : „V e të m i vjefshm i ka tat të bardlië g jith ë lie rö .“ G e n er a l v o n A r z tregoj edhe për po- p u llin shqypëtar n ji interese të gjallë, sikundër të m b a ru n it pjesë në provim e të mbram e të k u rs it të gjuhës shqype, qi u m b a jt në Vjenë për oficiera në prëndverë 1914.- Sekretari i shtetit Zimmermann, përmb? luftë të ndëndetsavet. Sekretari i s k te tit në punë të përjaslita të Germanisë, Z i m m e r m a n n , rrëfej, se gjëndja usktria ke e F uq ive t qandrore äsht e m irë e e sigurtë. Na kem i ta s li pësë herë mä tepër ndëndetsa se përpara, tha Z im m e rm a n n ; ça kem i vëndosë, ka me na dalë në k ry e ; rabrapa s këthehem i. P aqin po e presim para vjeshtës. Nji diftim i Generalit von Kluck. G eneralobersti german v o n K 1 u c k k a llx o j, se gjëndja u s k tria k e e F u q iv e t qandrore äsht mä e m ira qi m undet me u kujtue. T r u p e t e K a t ë r l i d b j e s j a n ë s i n j i muer h e k u r i i p a t ü nd un s i n ë L i n d j e, ä s h t ü e d h e në Per ën di m. L u fta e ndëndetsavet, th a Creneralobersti v o n K l u c k , äsht arma mä e forta e mä e rrepta. Ndëndetsat kanë me i th y e anmiqtë mä të rre ziksh m it e kanë me pru sivjet m ba rim in e fitim in e luftës. Ça thonë Neutralët. F le to rja e Danim arkes „ E x t r a b l a d e t “ shkruen këto tja lë : „G jë n d ja e Ententës për det äsht fo rt serjoze. F uq itë e mjesme, qi pushtuenë B e lg jik u n , Poloninë, K u rla n d in ë , Serbinë, M a lin e Z i e Rum aninë, i kanë rrethue tash anmiqtë e vet për det me dorë çe like .“ Nji huajtje eTurkisën’Austri-Ungari. Qeverija tu rke ekërkoj lëjen prej parlam entit, qi m in is tri i financavet të marrë n ji huajtje 240 m ilu j koronësh n’A u s tri-U n g a ri për me m ujt me e pague atë m all, qi T u rk ija e ka ble në M onarki. Pakënaqësija në Parlament t ’An- glisë. Pon so nb y, n ji deputet lib e ral, boq pro- test në parlam ent t ’Anglisë kündra notës së m brame t ’Ententës e kündra sharteve të saja. A j tba, se Ententa me sbarte të veta po tregon çeltas, se lu fta e saj äsht luftë për me e pusbtue botën. D eputeti T r e v e l y a n , qi isb përpara m inister e qi në fillim të luftës e dba dorë- bjekjen, tba, se äsbt n ji posbtërsi e pasboqe me folë në të tillë m nyrë në notë e n’anë tje të r me e kinë ndën zgjedhje Irlandën e F in - landën. D e p u teti Sn owd en rrëfej, se të sgjedbunat e fündsbme treguen sa desbir të madb ka p o p u lli bin g liz për paq. Në këtë m nyrë fo li edhe B u x t o n, kryeta r- i përmëndun i ligës së B a lk a n it. A j tba, se këjo e sgjedhun mundet lebtas me pasë n ji randësi të madhe për bistorinë e kësaj luftë. Si përkujdesen deputetët italjan për parlament të vet. S b ty p i ita lja n po bau ankim të rändö kündra deputetvet, prej të cilvet 242 vetë nuk muernë pjesë as në të çilun të parlam entit, as në m bledhina tjera. K ë to rasa na tregojn si e bäjn detyrën e vet p o litik a jt e Ita lisë . Deshire paqi në parlament t ’ltalisë. Socjalistët e Ita lis ë bänö në parlam ent n ji paraqitje tu j kërkue prej qeverisë italjane qi të hie sa mä parë në marrësbtje të paqit. Në k ë t par.aqitje i bähet ankim qeverisë, qi muer pjesë në lu ftë pa u përkujdes mä parë për g ja lln im të p o p u llit, e se p o litik a e luftcs u bä për me e kënaqë vetdasbtninë e k a p ita lis tiv e t; I ta lija ka nevojë për paq, se ndrysbe mbaroj ! K ry e m in is tri B o s e 11 i tha, se qeverija nuk disbron me e sbosbitë tasb këtë çashtje, ë mbas d e sb irit të t i ka me u sbkoqitë k y k ë rkim i socja- lis tiv e t mbas gjasbtë muejsh. E k u r u bä vo- tim i, kjenë 31 deputet kündra qeverisë; 60 de p u tet duelnë jasbtë para v o tim it tu j e tregue kësodore pakënaqësinë e vet kündra qeverisë italjane. Në parlament italjan përfolet mun- gesa e ushqimit. Në parlam ent t ’Ita lis ë u bänö ankime të mëdba kündra qeverisë për slikak qi këjo s u përkujdes me kohë me marrë masat e nevoj- sbme për me e sigurue uhqim in e p o p u llit. D e p u teti G ro s s o - C a m p a n a tha, se Ita lija tokë ka m ja ft, por mungojn puntorët. F o rt ngusbt gjln d e t Ita lija me usbqim e me tb ö n g jill e Valuta e pares italjane ka ra fo rt poshtë. P or Ita lin ö e pastë në qafë Salandra, qi e s h tin i në luftë. P o litik a jt e panderçëm t ’Ita lis ë e gënjynë p o p u llin ita lja n tu j i tbänö se me të marrun Biblioteka Publike "Qemal Baholli" Elbasan4 V ëllazënij aNo. 40 pjesë t ’Ita lis ë liif t a do të n ib a ro te sh p e jt e sot Ita lin ë e ka m blue ska m i e m je rim i, e njerztë e m ëndçëm a n ko lie n p ë rm b i S a l a n d r e n e p ë rm b i s lio k ë t e ti, p or tepër vonë, se „ k u r m ’ erdhën m ënt, i hengrën q ë n t“ . — K ë s h tu fea thanë i m o ç m i! G jith fn rë la jm e s h . Nji rasë e vogël në Pjeterburg. N ë da rkë q i ju dba S a s o n o w i disa d ip lo m a tv e në P je të rb u rg nd o dh i këjo rasë e v o g ë l: D i a m a n d i , përfaqesonjesi i R um auisë, i th a L o rd M i l m e r i t se po h a b ite j, si s e ndesbi k ë rk u u d Bota Bihglize n d o ’j ndëndetsë. P o r H in g liz i j ’u gjegj me egërcim. „M o s t'ja u k is b in lëshue në dorë R u m e n t G erm anvet b u rim e t e N aphtës s k is b in me u gjetë në det kaq shumë ndëndetsa. “ D i a m a n d i e disa ofioiera rus të m ëdhaj u s b p ë rtb yn ë tu j kjeshë për të g egjun të b u k u r të H in g liz it. Trazime sh tre jtije n’Amerikë. N ë slium ë q y te te t ’A m e rik a s u përSëtitnë tra zim e t pë r s k k a k të sh tre jtisë . M ungesa e th ë n g jillit ka lanë shum ë p u n to rë pa bukë. K ë to trazim e po m a rrin k a ra k te r dem onstracjonesb kirn d ra luftës. Si i mundon Ententa je sirë t german. M in is t r i i lu ftë s së G erm anisë v o n S t e in e p re js k k ro j në p a rla m e n t m n y rë n barbare si m erren me të ke q je s irë t germ an, q i g jin d ë n në vënde t ’a n m ik u t. M e m ija je sirë sh germ an do të p u n ojn në m jes t ’ a rtilje ris e germ arie m bas b a llit të Francezvet, e ne k jo ftë se kë ta të shlcretët i ruh e n z ja rm it, atëberë o fic ie ra t franoez i s b ty ju me pushkë. M e kaq p ra G erm anët janë të sbtërnguem me e ndjekë k ë t m e tlio d t ’ a n m ik u t. N ë lcobë të m bram ë i m unduenë Francezët je s irë t germ an me g jitb ë farë m je te sk të posh- të rta p ër me i shtërngue me rrë fy e ndo’j g jä - sënd p ë rm b i lagje të G erm anvet. P ë r k ë t s lik a k pra Franeezët i n d ry jn o fic ie ra t e n dënoficierat je sirë në kafaza b e k u ri e i lanë pa bukë për me m u jt në n xje rrë fja lë prej sish. Sado q i qeverisë germane po i vjen randë m e përdorë të t i l l a m jete, ka m e kjenë edhe ajo e sh të rn - gueme m e ja u s b p ë rb lye Francezve n ’ate m nyrë si e m e rito jn . E d b e H in g liz ë t po i s litin ë në zja rm je sirë t, p or G erm anët do të ja u skp ë rb le jn edhe këtyuie. Të burgosunit e së shoqes të Generalit Suchomlinow. P o la jm o b e t z y r ta r is lit nga P je të rb u rg u , se u burgos e shoqja e G e n e ra lit S u c h o m l i n o w , i c ili ish te përpara m in is te r lü fte në R u si. S u c h o m l i n o w u lio q atëlierë prej pune p ë r s lik a k se k is h v je d lië të h o lla t e s lite tit e k is h te bä edhe shum ë d re d b i të m ëdlia. Q,ysh atëbotë u fo l k ia rta s se edlie e s lio q ja kish te g is h t në këtë punë. Ndeshkimi i nji generalit rumen. F le to re t e Francës po la jm o jn , se generali S o e e o u, ko m a n d a ri i ushtrisë rum ene në lu ftë t ' A rg e s , buer ry d b e n e vet e kje g jik u e me punue fände p ër pësë vje t. Sa herë q i th e he t E n te n ta e gjënë n d o 'j n ie ri me e sht’ry e h id h e rim in e vet. Mirasi i d ije ta rit Ludwig von Thäl- loczy. P o la jm e ro h e t p re j B u d a p e sti, se në m iras të sh e fit të se k c jo n it v o n T b ä l l o c z y äsht edbe n ji b ib ljo te k ë e m adbe me d o rë s h k rim e të kusbtueshm e e nie do ku m e n ta h is to rik , prej të c ilv e t vetëm n ji pjesë e vogël u botue. Posë k ë ty n e sb krim e ve g jln d e n edhe shum ë sënde t ’interesançm e, q i u gjetnë në g ro p im e të bände në B osnje, në S e rb i e në S hqypëni. D o k t o r v o n T b ä l l o c z y k je n ji m ik i fla k ë t i S liqypënisë e m ä i m ir i s lik r im ta r i h isto risë së S hqypënisë. P o tbonë, se në kohë të fundym o e g atoj n ji vepër të re p ë rm b l S h q yp ë n i, e oila d u k e t me kjenë shumë e in te re - sançme. M b a s s i T h ä l l o c z y p a t shum ë m iq , q i m uernë pjesë në punë të tija , ä sht shpresë se ato sh k rim e , q i i p ë rk a s in S hqypënisë n u k kanë me hupë. U ndal ndeshkimi i të lidhunit. M a d b n ija e T i P e rë n d o ri e M b r e ti K a r l me n ji u rd b ë n q i i dha u sh trisë e flotës e bän ja sa k m bas sodi n d e s b k im in e të lid h u n it nër usbtarë. Nji eksplozjon i rreptë prishi në Franeë 80.000 tonelata municjon. F le to re t e S vicërs po la jm o ju , se n ji eks p lozjon i rre p të i rrë n o j F abrikat e m edha të m u n io jo n it në R e n n e s (F rancë), k ü u p risbn ë 8 0 .0 0 0 to n elata m un icjon . N d ë n rrë n im e u gjetnë 2 0 0 vetë të vd e ku n e 7 0 0 të plagosun. Ndeshkim Kusarësh. G jy g je t u s b tria k e p. e m b . po i ndëshkojn rrë p të s is h t g jith ë ata keqbäsa, të c ilë t m e k u s a ri të veta e me däme tje ra po e trazo ju p o p u llin e qetë. M e 20 ka llë n d u e r u k ë q y r davaja e N u c h i S e h n a n i t , 3 5 vjeç e e E b n a s S e h n a n i t 37 vjëç, të d y prej I s k a n a k u t , të e ile t kjenë p a d itë p ër k u s a ri p a ra g jy g jit u s b tria k p. e m b. të V I . B e zirkskom andë. N ë m b a rim të n ä n d o rit 1 9 1 6 N u c b i S e h n a n i me shokë j u preu udhën H a s ir P e le va n it, J u s u f H a s ir it e B e q ir A lim e tit n d ë rm je t të S h is te v a c it e të P u s b m a lit a fë r B e 1 a V o d ë S e ju m uer të h o lla t e m a llin . Posë kësaj k u s a ri ju k is h dalë pa ra në nänduer 1 9 1 6 m b i m a l R o s b a S b q y p ë ta rv e t D a lip A d e m it e H a sa n S b a b a n it e m bassi i vCmi H asan S h a b a n it pusbkën në parzëm i m uer dbetë lcoronë e n ji parë opanga. P ra p në m uej të n ä n d o rit 1 9 1 6 N u c b i S e h n a n i mc të V ëllane e me tre sbokë tje rë ju prenë udbën afër Ç e r u a J e z e ro s S hqypë- ta rv e t D a lip A d e m it, H asan B a f t ia r it e Sefër R a g ip it e tu j ju vü p u slikë n në parzëm ju plaç- k itn ë paret, q i k is b in me vethe. Në m uej të d h e to rit, m bi ma M a v r a u g ra b itn ë këta S h q y p ë ta r: D a lip A d e m in , Hasan B a ftja r in e M u s ta fa M u h a rre m in tu j ju m arrë pare e m a ll. G jy g ji i g je t fa jto r e i g jik o j ine i vra e k ë s b tti me 22 ka llënduer 1917 kjenë g ri me pushkë. P a ra k ë ti g jy g jit u k ë q y r me 1 fru e r 1917 davaja e I b r a h i m D e s b a n i t e A c h m e t M a l o s , të d y prej Lu- shn je, q i kjenë paditë p ër ku sa ri. K ë ta d y kusarë ju k is h in dalë para në m uej të n ä n d o rit 1916 tre ud h ta rve q i po vishin me m a ll prej S h k u p i t për në G a l i e n i k afër D i b ë r s. K u s a rë t q itn ë pushkë e udh- ta rë t t u j e pa vedin në rre z ik deshtnë me ikë, p o r ku sarët i muernë ku a lë t, m a llin e 5862 K . G jy g ji i g jik o j me i vjerrë me lita r , por m a vonë u ndë fru e g jik im i, e fa jto rë t kjenë g ri me 1 fru e r 1 9 1 7. Eksp ozitu ro e Q ie n o r- B n n M e r e in Stihodra. K apita l i akcjeve të pagueme 150 m iljo n kunorë R e s e r v a .........................................49 m iljon kunorë Centrale Wien (28 sarrafhane, Wechselstube) 38 degë n’A u stri-U n g a ri, mandej degë në: S h ko - d ë r (Skutari), në B e lig ra d (Belgrad), në Sta m b o ll (Konstantinopel), në S m y rn ë (Smyrna). Skspozifurci e Wiener Bank-Verein Shke» dra porosifet për fë kryem fë ç’do Farë punë banke në Shqypëni, n’flusfri-Ungpri e në dhena tjera. e themeiueme prej k. k. priv. Oesterreichische Creöit-jinslalt für ijanüel unD [jewerbe Qëndren n ë : W ie n D its c h e in e rg a s s e 2 Degë n ë : S h k o d ë r, D u rc , V lo n ë , J a n in ë si edhe në të g jith ë qytetet e mëdhaja t ’orie ntit Jak Kocci, Kom isjonar shqypëtar, kryen c ’do punë tre g tije shpejt e mirë. Adresa äsht: W i e n , VIII., Jose fstädterstraße 22 Çmimi i fletores. Nji numër kushton 10 Heller. Pajtlm për nji vjetë me postë me gjithë shtojcën e illustrueme K 8’—, për nji gjysë vjete K 4'— e për tre muej K 2’—. Postat në Shqypëni marrin pajtime. Verantwortlicher Redakteur: Leo Freundlich. — Druck von Joh. N. Vornay Wien, IX./4, Canisiuspaase 8—10. Biblioteka Publike "Qemal Baholli" ElbasanNext >